TANIMLAYICI ÖZELLİKLER
- Fazla kilolu olma (bay ve beden yapısın göre ideal kilonun % 10 üzerinde)
- Obez olma (boy ve beden yapısına göre ideal kilonun % 20 üzerinde)
- Trisepste deri kıvrım kalınlığının erkeklerde 15 mm, kadınlarda 25 mm den fazla olması
- Serum lipidlerinin yüksek olması
- Yemek yeme biçiminden hoşnut olmadığını ifade etmesi
- Metabolik gereksiniminden daha fazla yemek
- Sedanter yaşam, aktivite azlığı
NEDENLERİ
- Yeme davranışları
- Etkin ve kültürel değerler
- Kilo kaybı için sosyal desteğin olmaması
- Aktivite düzeyi ile kalori alımı arasındaki dengesizlik
- Bazı ilaç tedavilerine sekonder olarak tokluk duyusunda değişiklik olması (örn: steroidler, antihistaminikler, androjenler, antipsikotikler, antidepresanlar vs)
GİRİŞİMLER
- Diyet kısıtlamalarının gerekçelerini açıklamak
- Diyetle birlikte tuz alımının azaltılmasının yollarını tanımlamak ( tuz kısıtlaması gerekiyorsa)
- Hastanın beslenme biçimini tanımlamak için diyet ve beslenme öyküsünü almak
- Obez hastalarda kalori, doymuş yağlar ve tuzdan kısıtlı diyetin gerekçesini açıklamak
- Kişiye uygun diyetin hazırlanmasında diyetin desteği alınmasını sağlamak
- Kilo, TA ve serum lipidlerin düşürülmesinde egzersiz planlaması yapmak, bunu yaparken hastanın tolerasyonunu değerlendirmek, aktiviteyi kademeli olarak arttırmak
- Diyet değişikliği için hasta ailesini de plana dahil etmek
- Antilipid ilaçların (önerilmişse) etkisi, dozajı, veriliş şekli, yan etkilerine ilişkin bilgi vermek
- Yemekten hemen önce 200-250 ml su içmesini önermek
- Bir öğünde yiyeceği kadar küçük porsiyonlarla yemek hazırlamasını önlemek
- Büyük yemek tabağı yerine, küçük tabak kullanmasını önermek
- Kimsenin tabağından yemek yememesini anlatmak
- Yemek yerken gezinmek, TV izlemek, bilgisayar karşısında yemek yemek gibi aktiviteleri yapmamasını söylemek
- Yavaş yemek yemesini ve iyi çiğnemesini önermek
- Lokmalar arasında 15 “ beklemesi
- Oral doyumu sağlamak için düşük kalorili, uzun çiğnenmesi gereken gıdaları yemesi
- Evde günlük yaşantısında aldığı kalorinin yakılması için aktivitelerini artır
- Arttırmasını öğretmek
- Arabayı uzağa park etmek
- Asansör yerine merdiven kullanmak
- Her gün artacak şekilde yürüyüş programı uygulamak
- Göğüs ağrısı, sıkışma, dispne, göz kararması, baş dönmesi, kas kontrol kaybı, bulantı gibi durumları olduğunda egzersiz sonlandırılması gerektiğini öğretmek
BEKLENEN SONUÇLAR
- Diyet kısıtlamalarının gerekçelerini bilmesi, diyete uyum göstermesi
- İlaç kullanımında bilgilenmesi ve sorumluluk alması
- Aktivite ve kalori alımı arasındaki ilişkiyi öğrenmesi
- Kilo vermesi
- Yanlış beslenme şeklinin bilincine varması
- Koku ve tat alma duyularındaki değişikliğin, fazla yemek ile ilişkisini tanımlayabilir.
