Hastaneye yatışından taburculuğuna kadar hasta ile 7/24 iletişimde bulunan ve bakımından primer sorumlu kişiler hemşirelerdir.
ANA tarafından tanımlanan hemşirelik rolleri içerisinde hemşirenin ‘eğitici’ rolü elzem rollerden biri olup, aktif ve bağımsız olunması gereken bir alandır. Bu rol; hastanın yatış değerlendirmesinden, yatış süresince ve taburculuk esnasındaki eğitim ihtiyaçlarını karşılamayı kapsar.
Öyle ki; EuroMedInfo aracılığı ile açıklanan hasta eğitiminde temel vurgulardan birisi de ‘Eğer hastada gelişecek bir yaralanma veya hayatını tehlikeye sokacak durum, taburculuk sürecinde eğitim eksikliği ve etkili eğitim verilmemesi nedeniyleyse, hemşire bu göz ardı etme durumundan dolayı yargılanabilir (* http://www.euromedinfo.eu/resources-for-patient-education-introduction.html/ Erişim Tarihi: 13.01.17)’ ifadesidir.
Resmi gazetede 19 Nisan 2011 günü “Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” adlı 27910 sayı numarası ile yayınlanan yönetmelikte hemşirelerin görev yetki ve sorumlulukları belirlenmiştir. Buna göre hemşirelerin görev yetki ve sorumlulukları hemşirelik bakımı, tıbbi tanı ve tedavi planının uygulanmasına katılma, eğitim ve danışmanlık olarak 3 gruba ayrılmıştır. Yönetmeliğe göre; hemşirelerin hastanın gelişim düzeyi, öğrenme istekliliği, bilgilenme ihtiyacı, kültürel yapısı ve inançlarını göz önüne alarak sağlık eğitimini ve hasta eğitimini planlama görevleri bulunmaktadır. Tüm bunlar profesyonel hemşirenin eğitici rolünün öne çıkmasına yol açmaktadır.
Hasta eğitiminin amaçlarını inceleyecek olursak;
- Semptom yönetimi ve semptonların azaltılması
- Tekrar yatışların engellenmesi
- Morbidite ve mortalitenin azaltılması
- Hasta ve ailesinde taburculuk sonrası olabilecek anksiyetenin azaltılması
- Hayat kalitesinde arttırılması
- Hastalık ve süreçlerle ilgili hastanın ve yakınlarının bilgilendirilmesi yer almaktadır.
Hastanın eğitimi; hemşirelik bakımının planlanması ile aynı evrelerden oluşmaktadır.
Bundan dolayı hasta eğitimi de bakımın bir parçası sayılıp göz betgarden ardı edilmemelidir.
Unutulmamalıdır ki; her hasta tektir, özeldir. Gereksinimler bireylere göre değişir, bundan dolayı eğitimde, standart eğitimlerin yanı sıra kişiselleştirilmiş eğitimlere de önem verilmelidir.
Eğitim materyalleri, eğitimin mihenk taşlarını oluşturmaktadır.
Örneğin, SC enjeksiyonu taburculuğunda sürdürecek olan hastanıza görsel olarak basılı SC enjeksiyon alanlarını verip, yapım basamaklarını tek tek yazmanız olası bir hatayı engelleyip, tedavi etkinliğini arttıracaktır.
Öte yandan, kortikosteroid, antibiotik, oral KT gibi belli süreli kullanılıp bırakılacak ilaçlar için taburculuk esnasında bir tablo oluşturulup hastanın anlaması sağlanabilir. Eğitim sırasında geri okuma yaptırılaraktan eğitimin niteliği değerlendirilmelidir.
