Bilgi..
Günümüzde hiçbir çağda olmadığı kadar fazla kullandığımız bir kelime.
Bu kadar çok kullandığımız bir kelimenin altının nasıl dolduğunu hiç düşündük mü? Sanırım düşünmedik. Çoğu şeyde olduğu gibi ‘Neyi bilmediğimiz hakkında en ufak bir fikrimiz yok’. Bu da onlardan biri.
Bilginin birçok tanımı var.
En temel bildiğimiz tanımı ise ‘verinin işlenmiş ve anlam ifade eden hali’.
Türk Dil Kurumu’na göre;
- İnsan aklının erebileceği olgu, gerçek ve ilkelerin bütünü
- Öğrenme, araştırma veya gözlem yolu ile elde edilen gerçek
- İnsan zekâsının çalışması sonucu ortaya çıkan düşünce ürünü
- Kurallardan yararlanarak kişinin veriye yönelttiği anlam
Peki neden 4 farklı tanımı yapılmış?
Farklı bilgi tanımları da mevcut.
- Öznenin nesneye ilişkin, nesneye ve gerçekliğe uygun bir bilgi olma iddiasında olan bir çıkarımıdır.
- Öznenin nesneyi bilme, tanıma ve çözümlemesi sonucu ortaya çıkan bir üründür.
Bu kadar tanımın olması bilginin de çeşitleri olabileceğini Newton’un kafasına düşen elma gibi bizim de kafamıza soru işaretlerini düşürmez mi? Ya da düşürmesi gerekmez mi?
Hep düşündüğüm bir konu var.
Bu kadar bilginin içinde (Veri mi? Bilgi mi? Doğru düzgün ayrımını yapamazken bile..) değerli bilgi ile değersiz bilgiyi nasıl ayıracağız?
Kısaca bilginin değeri nasıl anlaşılır?
Bunun üzerine ne kadar araştırma yapmışsam karşıma bazı maddeler çıktı. Bunlar var ise edindiğiniz bilginin değerli olduğunu anlayabileceğinizi öğrendim.
Bir bilginin değerli olabilmesi için;
- Test edilmiş
- Gerçeklenmiş
- Paylaşılmış
- Güncellenebilen
- Dilinin basit ve uygun olması gerektiğini öğrendim.
Sonra düşündüm ki bu kadar madde ile her bilgiyi sınayamayacağımıza karar verdim. Bunu en aza indirmek amaçlı düşünmeye devam ettim.
Bilginin değerini anlamak için temel olarak iki kriter olduğunu gördüm.
- İtibar edilmesi
- Kullanılması
Bu bana daha sade geldi.
Bunu örnekle sabitlemek isterim.
Yukarıda gördüğünüz portakallar C vitamini içerir. Bunu herkes neredeyse bilir.
Bu bilginin değerini anlamak için o son iki kriterimiz ile değerli bir bilgi olduğunu gösterelim.
Kış aylarında grip benzeri bir durum geçirdiğinizde her yerden size C vitamini al. Bunun için şunu ye, bunu iç derler. Yani toplum tarafından o bilgiye itibar edilir. O bilgi herkes tarafından edinilir ve edinilen bilgi ile eyleme geçersiniz. Ne yaparsınız? En yakın manava gider portakal, mandalina alırsınız. Bu bilgi size bir satın alma yaptırır. O bilginin karşılığında bir ücret ödemiş olursunuz.
Aslında nerede, ne zaman bilgiyi kullanacağınızı bilirseniz, her bilgi değerlidir.
Etrafa bu gözlerle bakmanız dileğiyle..
